Black Swan แบล็ค สวอน (2010) [พากย์ไทย บรรยายไทย]

ประเภทของหนังเรื่องนี้คือ Psychological Horror คือเป็นจิตวิทยาที่ผสมความหลอนแบบหนังผีเข้ามา มันไม่มีผีหรอกเรื่องนี้อะ แต่การนำเสนอชวนให้ลุ้นระทึกและตกใจได้อย่างกับเป็นหนังผี (ใกล้เคียงเลยก็ว่าได้) หลักๆ แล้วความหลอนมาจากตัวนีนาเองที่มักจะเห็นภาพหลอนแปลกๆ เช่น เห็นตัวเธอเองเดินสวนมา เห็นคนน่ากลัวโผล่มา เห็นลิลี่ในห้องตัวเอง ฯลฯ เอาเข้าจริง หลายๆ เหตุการณ์ก็ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าเป็นเรื่องจริงหรือภาพจินตนาการ อย่างรอยแผลบนหลังของนีนา ซึ่งสุดท้ายแล้วกลายเป็นปีกหงส์ดำที่แผ่สยายไปทั่วสเตจ

ก่อนจะทำความเข้าใจสัญลักษณ์แปลกๆ ของหนังเรื่องนี้ เราต้องเข้าใจที่มาที่ไปของตัวละครก่อน นีนานั้นเป็นหญิงสาวที่ดูใสซื่อ อ่อนต่อโลก แม้จะไม่เวอร์จิ้นแต่ก็ไม่ได้ช่ำชอง เธอเปรียบเสมือนผ้าขาวที่พยายามกักกลั้นอะไรสักอย่างอยู่ ด้วยความที่เธอเป็น Perfectionist เธอจึงอยู่ในกรอบตลอดมา

นี่อาจจะเป็นผลพวงจากการเลี้ยงดูจากแม่เพียงคนเดียวของเธอ แม่ของเธอนั้นบอกเราด้วยคำใบ้คร่าวๆ ว่าหล่อนต้องทิ้งการงานเพื่อมาเลี้ยงดูนีนา มีความเป็นไปได้ว่าแม่ของเธอก็อาจจะเคยเป็นนักบัลเลต์เหมือนกัน เลยเคี่ยวเข็ญให้นีนาทำตามความฝันของเธอที่เธอบรรลุไม่ได้ และอาจจะเพราะแม่ของเธอท้องด้วยความผิดพลาด และไม่อยากให้นีนาเจออะไรแบบนี้ จึงเลี้ยงนีนาแบบไข่ในหิน ถ้าตามไปดูแลถึงโรงฝึกละครได้คงทำไปแล้ว นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ส่งให้นีนาไม่เคยทำอะไรนอกกรอบ ไม่เคยเสเพลนอกลู่นอกทาง เพราะแบบนี้แหละ บทบาทหงส์ดำจึงเข้าไม่ถึงเธอสักที

โทมัสพยายามดึงให้นีนาเข้าสู่ด้านมืด ด้วยแรงขับเคลื่อนทางเพศ แต่ก็ดูเหมือนจะไม่ได้ผลเท่าไร ดูเหมือนว่านีนาจะเริ่มปล่อยตัวปล่อยใจก็เมื่อได้รู้จักกับลิลี่ เธอได้หนีแม่ไปเที่ยวกลางคืน เสพสารเสพติด ปลดปล่อยตัวตนที่ถูกกดทับออกมา หลังจากนั้นเธอก็เปลี่ยนไปราวกับกลายเป็นคนละคน

นี่ถือเป็นหนังที่มีสัญลักษณ์ค่อนข้างเยอะ คงเพราะเป็นหนังแนวจิตวิทยาด้วย อย่างแผลบนหลังนั่นก็คืออันนึง แผลบนหลังนั้นค่อยๆ มีสิ่งที่ดูเหมือนปีกหงส์ดำงอกออกมา ช่วงแรกๆ นีนาจะเกิดอาการคันมากๆ และสุดท้ายปีกนั้นก็ค่อยๆ ผุด จนกระทั่งสยายออกในงานแสดงบัลเลต์ท้ายเรื่อง สิ่งนี้คงเปรียบเสมือนความดำมืดในใจของนีนา ที่นีนาพยายามกดทับไว้ แต่สุดท้ายด้านมืดนี้ก็สามารถหลุดออกจากการควบคุมของเธอ และเข้าครอบครองเธอได้อย่างสมบูรณ์

อีกสัญลักษณ์นึงคือการที่นีนามักหลอนว่าเห็นตัวเองอีกคนนึง อย่างฉากที่เธอเห็นตัวเองอีกคนกำลังเดินเข้ามา หรือ ตัวเองในกระจกทำท่าต่างออกไป อันนี้ก็อาจจะหมายถึงด้านมืดของตัวเธอเช่นกัน มันเหมือนกับกำลังจะบอกให้เธอรู้ว่า ฉันมีตัวตนนะ!

ฉากสุดท้ายตอนจบนี่ก็เป็นอะไรที่ตราตรึงมากๆ และยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ว่านีนาตายจริงๆ รึเปล่า หรือนี่เป็นอีกสัญลักษณ์หนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าตัวตนเก่าของนีนาได้ตายจากไปแล้ว เหลือเพียงนีนาคนใหม่ที่ไร้ซึ่งความไร้เดียงสาอีกต่อไป เธอเติบโตกลายเป็นหญิงสาวเต็มตัว ไม่มีอีกแล้วเด็กหญิงที่แสนจะใสซื่อ

เหลือเพียงหงส์ดำที่พร้อมจะทำทุกอย่างเพื่อให้ได้สิ่งที่ตัวเองต้องการ

โดยรวมแล้ว Black Swan เป็นหนังที่ให้เราดูอีกรอบก็คงยังสนุกและลุ้นเหมือนเดิม หนังมีความระทึกขวัญปนกับความเป็นจิตวิทยาเข้ามาผสมกันได้อย่างลงตัว บางช่วงบางตอนเหมือนหนังผี และอาจน่ากลัวกว่าหนังผีจริงๆ อีก และด้วยความที่ตัวหนังมีสัญลักษณ์เชิงเปรียบเทียบเยอะมากๆ นี่จึงเป็นการดูหนังที่ตื่นตาไปกับภาพต่างๆ ที่ surreal และซ่อนความหมายแฝงให้เราตีความกัน ที่สำคัญคือนาตาลี พอร์ตแมน เล่นได้สุดมากๆ แค่ดูการแสดงก็คุ้มแล้ว