The Truth (La vérité) ครอบครัวตัวดี (2019) [ พากย์ไทย บรรยายไทย ]

The Truth – การกลับมาของผู้กำกับชาวญี่ปุ่น “ฮิโรคาสุ โคเรเอดะ” เจ้าของรางวัลปาล์มทองคำในเทศกาลหนังเมืองคานส์จากภาพยนตร์เรื่อง “Shoplifters” ย่อมเป็นที่รอคอยของบรรดาแฟนหนังของเขา และถูกจับตาจากเหล่านักวิจารณ์ภาพยนตร์ เพราะขึ้นชื่อว่าหนังของโคเรเอดะเมื่อไร เป็นต้องมีประเด็นและเรื่องราวบาดลึกกินใจอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็น Like father, Like Son, Nobody Knows, Our little Sister เป็นต้น

“The Truth” คือผลงานเรื่องล่าสุด หนังที่เขาเขียนบทและกำกับเองจากบทละครเวทีที่เขาเขียนเอาไว้เมื่อ 17 ปีก่อน และหนนี้ เจ้าของรางวัลปาล์มทองคำรางวัลใหญ่แห่งโลกภาพยนตร์ก็ท้าทายตัวเองไปอีกขั้นด้วยการลองรับข้อเสนอสร้างหนังภาษาต่างประเทศเรื่องแรก และเขาก็เลือกหนังภาษาฝรั่งเศสเป็นผลงานเปิดตัว

The Truth หรือ La Vérité ยังคงลายเซ็นของโคเรเอดะที่ยอดเยี่ยมในมุมองวิธีเล่าเรื่องความสัมพันธ์ของคนในครอบครัวผ่านรูปแบบหนังฟีลกู้ดที่ดูง่าย แต่เอาเข้าจริงมันกลับซับซ้อนเอามากๆ ยิ่งเมื่อดูจบแล้วหากลองแยกชิ้นส่วนเรื่องราวต่างๆ ในหนังออกมาจะพบถึงรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ที่แฝงในแทบทุกบทสนทนาและการกระทำของตัวละคร

หาก Shoplifters หนังที่ส่งให้เขาคว้ารางวัลสูงสุดในเทศกาลหนังเมืองคานส์ เล่าเรื่องทั้งสุขนาฏกรรมและโศกนาฏกรรมของคนแปลกหน้ากลุ่มหนึ่งที่ไม่ได้มีเชื้อสายเลือดเนื้อเดียวกันแต่อยู่ร่วมกันเฉกเช่นครอบครัว The Truth ก็คือกระจกเงาที่สะท้อนให้เห็นอีกด้านของครอบครัวหนึ่งที่อยู่ร่วมกันเสมือนจะเป็นคนแปลกหน้ากันในที

The Truth ปูพื้่นตัวละครได้น่าติดตาม ศูนย์กลางของเรื่อง คือ “ฟาเบียน” (แคเธอรีน เดอเนิฟ) หญิงสูงวัยที่มีหมวกสองใบในชีวิตที่ไร้ซึ่งความสมดุล หนึ่งคือนักแสดงหญิงระดับตำนานในวงการ และอีกหมวกคือคุณแม่ของลูกสาวที่ไม่ค่อยจะถูกคอสนิทสนมกันนัก โดยเธอกำลังจะเปิดตัวหนังสือชีวประวัติของตัวเองออกมา นั่นทำให้ลูกสาวผู้อยู่ห่างไกล “ลูมีร์” (จูเลียตต์ บิโนช) นักเขียนบทที่ผันไปทำงานในสหรัฐอเมริกา เดินทางมาปารีสพร้อมสามีนักแสดงชาวอเมริกัน “แฮงค์ อีธาน ฮอว์ก” และลูกสาวตัวน้อย “ชาล็อต” เพื่อมาร่วมในงานเปิดตัวหนังสือชีวประวัติของแม่ ผู้เป็นนักแสดงแถวหน้าดาวค้างฟ้าของฝรั่งเศส

ในความสนุกสนานของ The Truth ผ่านวิธีการเล่าเรื่องอย่างเรียบง่าย ปล่อยให้ตัวละครพูดคุยกันไปมา ด้วยบทสนทนาที่สื่อสารมายังคนดูตลอดทั้งเรื่อง พ่วงด้วยคาแร็กเตอร์ของ “ฟาเบียน” ที่ทำให้คนดูต้องอมยิ้มหัวเราะเบาๆ เป็นระยะ เพราะฝีปากแห่งความประชดประชันของตัวละครตัวนี้นั้นร้ายกาจฉกาจฉกรรจ์ แค่ฉากเปิดตัวเราก็รู้จักตัวละครนี้ในไม่กี่นาทีแรกว่าเธอคือใคร และมีความเป็นตัวของตัวเองสูงลิบระดับไหน

“ฟาเบียน” อาจจะยังติดอยู่ในวังวนความโด่งดังความสำเร็จในอาชีพนักแสดง มีความหยิ่งทะนงตน พร้อมกับที่ทั้งชีวิตของเธอคือการอุทิศต่อวงการมายา แต่ก็ดูจะละเลยต่อชีวิตส่วนตัวความสัมพันธ์กับครอบครัว โดยเฉพาะกับลูกสาว นั่นทำให้ภาพจำและความทรงจำของ “ลูมีร์” ลูกสาวที่มีต่อแม่ คือ ภาพของนักแสดงที่ไม่เคยมีเวลาให้กับครอบครัว การมาปารีสเพื่อร่วมงานเปิดตัวหนังสือชีวประวัติของแม่ จึงเป็นการมาเพื่อ “ตรวจสอบ” ว่าแม่เธอเล่าเรื่องจริงในหนังสือที่ถูกระบุว่าเป็น “หนังสือบันทึกความทรงจำ” อยู่หรือไม่ และก็เป็นไปตามคาดว่า ความทรงจำของลูกสาว กับความทรงจำของแม่นั้น เป็นคนละเรื่องเดียวกันในหนังสือเล่มนี้

เท่านั้นไม่พอ บรรดาผู้คนรายล้อมที่ใกล้ชิดกับ “ฟาเบียน” ไม่ว่าจะเป็น “ลุค” ผู้จัดการส่วนตัวที่ทำงานมาด้วยกันกว่า 40 ปี ก็กลับไม่ถูกเอ่ยถึงในหนังสือ ไม่เว้นแม้แต่รักครั้งใหม่ของฟาเบียนกับชายที่เอาใจใส่ดูแลเธออย่างดีก็ไม่ได้รับการเล่าถึงในหนังสือ ส่วนสามีเก่าพ่อของลูมีร์นั้น ยิ่งถูกลบออกไปจากความทรงจำ เมื่อเธอเขียนไว้ว่าอดีตสามีนั้นเสียชีวิตไปแล้ว ทั้งที่เจ้าตัวเพิ่งแวะมาร่วมดินเนอร์กับครอบครัวในวาระลูกสาวกลับมาเยี่ยมบ้านเกิด

“ลูมีร์” ต่อว่าแม่เบาๆ และตั้งคำถามถึงการแต่งเรื่องและบิดเบือนเรื่องจริงในอดีต แต่ “ฟาเบียน” ก็ให้คำตอบแบบมึนๆ ตามสไตล์ว่า ใครบอกว่าหนังสือชีวประวัติต้องบอกเรื่องจริงทั้งหมด และยิ่งเมื่อเธอเป็นนักแสดงก็ไม่จำเป็นต้องเปิดเปลือยทุกเรื่องในชีวิตหรือพูดทุกเรื่องจริงให้สังคมรับรู้ เพราะมันจะทำให้สิ้นมนต์ขลังเอาได้

ในความน่าสนใจใคร่รู้ที่ “โคเรเอดะ” สอดแทรกไว้ระหว่างบทสนทนาของแม่ลูกคู่นี้ คือ “ความทรงจำ” เป็นสิ่งที่เชื่อถือไม่ได้เสมอไป แท้จริงแล้วความทรงจำก็อาจเป็นสิ่งที่คลาดเคลื่อนได้ ซึ่งความทรงจำหลายอย่างที่ลูมีร์มีต่อแม่ ก็ค่อยๆ พาเราไปสำรวจในประเด็นนี้ ซึ่งก็น่าสนใจว่า ระหว่าง “ความจริง” กับ “ความทรงจำ” เมื่อถูกนำมาใส่ในสมการของ “ความสัมพันธ์” ของคนในครอบครัว มันกลับไม่มีใครผิดใครถูก แต่เป็นสิ่งที่แม่กับลูกมองคนละมุมบนความสัมพันธ์อันซับซ้อน

หนังสือชีวประวัติบันทึกความทรงจำของฟาเบียน ถูกใช้ชื่อว่า La Vérité หรือ “ความจริง” จึงเป็นความจริงของฟาเบียนที่เป็นนักแสดง ไม่ใช่ความจริงของฟาเบียนในบทบาทของแม่และภรรยา

กระนั้นในด้านหนึ่งก็มองได้อีกทางว่า หนังสือเล่มนี้แท้จริงก็มีหลายเรื่องเล่าที่เป็นสิ่งที่หวังอยู่ในใจจริงๆ ของฟาเบียนในฐานะแม่ เพียงแต่เธอเป็นคนที่ไม่สามารถแสดงความรู้สึกที่แท้จริงข้างในออกมาให้คนรอบข้างรับรู้ สิ่งที่เธอทำมาตลอดมากกว่าคือการแสดง

ฉากตลกร้ายที่สุดคือ แม้แต่การที่เธอสำนึกผิดไปง้อผู้จัดการส่วนตัวให้กลับมาทำงานด้วยกันก็ยังไม่กล้าที่จะพูดสิ่งเหล่านี้จากใจได้อย่างเป็นธรรมชาติ ต้องให้ “ลูมีร์” ช่วยเขียนบทพูดราวกับต้องมีสคริปต์เพื่อไปแสดงฉากๆ หนึ่งในแบบ “ตีบทแตก”

ในตอนจบที่คลี่คลายพอสมควรคือการที่ผู้คนรายล้อม “ฟาเบียน” ต่างยอมรับและเข้าใจในความเป็นเธอ ส่วน “ลูมีร์” กับแม่ก็เริ่มยอมรับกันและกัน และพบว่าที่ผ่านมาเธอก็ละเลยบางอย่างในชีวิตวัยเด็กไป จนเกิดความทรงจำที่สวนทางกับเรื่องจริงทางฝั่งแม่ขึ้นมา ลูมีร์จึงมีแต่ภาพความทรงจำจากฝั่งตัวเอง คิดจากมุมตัวเองทั้งหมด กระทั่งได้มีโอกาสกลับมาชำระและตรวจสอบความทรงจำอีกครั้งในแบบมองเห็นภาพรวมของทั้งหมด

“The Truth” เล่าถึงมิติความลึกของความสัมพันธ์ได้โดยไม่ได้ต้องเล่าถึงความรักอันยิ่งใหญ่ แต่ทำให้เหมือนกับวิถีปกติในชีวิตประจำวันที่ทุกครอบครัวต่างมีอดีตที่เราทั้งชอบบ้าง ไม่ชอบบ้าง แต่มันก็จะผ่านไปได้ในรูปแบบที่ต่างกันออกไป