The Ugly American อเมริกันอันตราย (1963) บรรยายไทย

The Ugly American (1963) - อเมริกันอันตราย

the Ugly American - สร้างเมื่อปี 1963 ในยุคสงครามเย็นที่โลกจับตามองมายังประเทศแถบเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ หลังจากหลายๆประเทศแพ้แก่ขบวนการคอมมิวนิสต์ อเมริกาจึงต้องทำทุกอย่างเพื่อจะคานอำนาจทางการเมืองไว้ ทั้งนี้ก็รวมถึงการเข้าไปแทรกแซงกิจการภายในของประเทศแถบนั้น ทั้งทางลับและเปิดเผยหนังพาเราไปรู้จักประเทศสมมุติชื่อ"สารขัณฑ์"การเดินเรื่องผ่านมุมมองของเอกอัคราชทูตคนใหม่คือนาย แม๊คไกวร์ - Marlon Brando ทำให้คนดูรู้จักประเทศนี้ไปพร้อมๆกัน ข้อมูลพื้นฐานคือ สารขัณฑ์ เป็นประเทศที่ล่อแหลมอย่างมากที่จะถูกคอมมิวนิสต์ยึดครอง อเมริกาจึงเข้ามาจัดการหลายๆอย่าง เช่น การสร้าง"ถนนเสรีภาพ" - freedom road และสนับสนุนนายกฯเผด็จการอย่าง กวน ไสย - อ.คึกฤทธิ์ ปราโมช โดยมี ดียอง - Eiji Okada เป็นผู้นำประชาชนที่ต้องการให้สารขัณฑ์พ้นทางการแทรกแซงจากต่างประเทศ ต่อต้านการสร้างถนน และเรียกร้องการมีรัฐธรรมนูญให้มีการเลือกตั้งโดยเร็ว - แมคไกวร์ และ ดียอง เคยเป็นเพื่อนสนิทกันมาครั้งสงครามโลก

อ.คึกฤทธิ์ เล่นหนังเรื่องนี้ดีมากๆครับ ประกบ มาร์ลอน บรันโดได้ชนิดไม่โดนข่มถ้าดูๆแล้ว ยุค 60 อเมริกาวุ่นวายแถวๆ south east asia ยุค 70 ไปตะวันออกกลาง ยุค 80 ยุโรปตะวันออกเอาจนคอมมิวนิสต์หมดเกลี้ยง ยุค 90 จนมาถึงตอนนี้ก็กะเล่นจีนกับตะวันออกกลางให้ราบคาบยอร์ช อิงค์ลันน์ - Grorge Englund คือผู้กำกับ หนังเดินเรื่องกลางๆ มาร์ลอน บรันโด แสดงให้เราเห็นถึงความหัวแข็งในคราวแรกที่ยังยืนหยัดนโยบายของประเทศจนแตกคอกับดียอง "ถ้าเราจะต้องสนับสนุนเผด็จการเพื่อต้านคอมมิวนิสต์ เราก็จะทำ" เขาประกาศลั่น เช่นเดียวกับดียอง ผู้ซึ่งยืนหยัดในอุดมการณ์อย่างไม่ลืมหูลืมตา เป็นตัวอย่างของผู้ไม่ประณีประนอมเท่าที่ควร เขาต่อต้านทุกอย่างๆที่อเมริกามาแทรกแซง ยอมแม้กระทั้งรับอาวุธจากคอมมิวนิสต์ จนถูกหลอกใช้ ซึ่งกว่าจะคิดได้ทุกอย่างก็เกือบจะสายเกินไปผมว่าทั้งเรื่อง นายกรัฐมนตรี กวน ไสย ดูจะเข้าใจสถานการณ์โดยรวมทั้งหมดดีที่สุด เขาไม่ได้อ่อนตามอเมริกาเสียทั้งหมด พยายามให้สารขัณฑ์เป็นตัวของตัวเองพอสมควร เขาเข้าใจดียองดีถึงขั้นเตรียมร่างรัฐธรรมนูญไว้แล้ว แต่ไม่แน่ใจว่าประชาชนพร้อมจะเลือกตั้งหรือยัง

เมื่อถูกแมคไกวร์ต่อว่าเรื่องรวบอำนาจ "ทีคุณยังให้น้องชายเป็น ผบ.ทหาร ให้ญาติคุมมหาดไทย" เขาก็ย้อนเอาได้อย่างถึงใจ "แล้วผมก็จะให้แม่ยายเป็นอธิบดีกรมตำรวจหากเธอมีคุณสมบัติ รู้ไหม..บางทีผมว่าเธอมีนะ"เหตุการณ์ถึงจุดระเบิดเอาเมื่อ ประชาชนที่นำโดยดียองไม่ทนการแทรกแซงจากอเมริกาอีกต่อไปประกาศสงครามกลางเมือง อเมริกาจะจัดส่งทหารเข้าปราบ ในขณะที่คอมมิวนิสต์ก็จ้องเข้ารวบอำนาจและฆ่าดียองทันทีที่ดียองได้อำนาจรัฐ กวน ไสยรู้ดีว่ามีคอมมิวนิสต์มาเกี่ยวข้อง ถึงไม่อยากให้อเมริกาใช้อำนาจทางทหารในประเทศนี้แต่ก็จำเป็น ส่วนแม๊คแม๊คไกวร์ก็เพิ่งได้รู้เห็นว่านโยบายที่รับบาลของเขาเดินมานั้นมันผิดพลาดแค่ไหนสีหน้า แม๊คไกวร์ เมื่อรู้ว่าประเทศตัวเองทำพลาดแค่ไหนเอาเข้าจริงๆ กวน ไสย กลับเป็นคนยืนยันเองว่า ดียองไม่มีทางเป็นคอมมิวนิสต์ - เขาเป็นแค่ผู้รักชาติที่ไม่มีทางเลือกเท่านั้นอันนี้ก็ไม่ต้องดูอื่นไกล

แม้ในปัจจุบันดูอิรักเป็นตัวอย่าง อเมริกาจะอ้างเหตุอะไรเข้าไปในประเทศนั้นก็ตาม คนเราถ้าเห็นชาติถูกละเมิดอธิปไตยมากๆเข้า ก็อาจต้องเลือกทางที่เห็นว่าจะช่วยชาติได้ แม้จะกลายเป็นผู้ก่อการร้ายก็เถอะบทสรุปของหนังก็คือคำพูดของแม๊คไกวร์นั้นแหละเขายอมรับเสียงแห้งๆเมื่อถูกถามว่า - เราต้องเสียประเทศนี้ไปใช่ไหมว่า- "เราไม่เคยได้ประเทศนี้อยู่แล้ว" ก่อนจะย้ำด้วยคำพูดสรุปว่า "เราถูกเกลียดเพราะเราทำตัวของเราเอง" - และตราบใดที่รัฐบาลอเมริกายังทำตัวเป็นนักเลงโตแบบนี้ ก็ไม่มีวันที่ผมจะรู้สึกเป็นอื่น นอกจากชื่อหนัง - the ugly americanหนังออกตัวแต่แรกว่าเรื่องราวที่เกิดขึ้นไม่เกี่ยวข้องกับประเทศไทย ผมดูๆไปรู้สึกว่ามันปนๆกันระหว่าง ไทย - กัมพูชา - ลาว - เวียดนาม ซึ่งบางประเทศหลังจากนั้นก็กลายเป็นคอมมิวนิสต์ไปจริงๆ - 10 ปีหลังจากที่ ม.ร.ว คึกฤทธิ์รับบทนายกฯสารขัณฑ์ท่านก็ได้เป็นนายกฯตัวจริงของประเทศไทย เรื่องนี้พอลุง ยอร์จ อิงค์ลันน์รู้เข้าก็แซวว่า  "So I guess -that was not a bad bit of casting on my part."ครับ - ยุค 60 อเมริกาวุ่นวายแถวๆ south east asia ก่อนจะวุ่นวายไปที่อื่นๆทั่วโลกจนบางประเทศล่มสลาย บางประเทศแตกกระจาย บางประเทศเสียอำนาจอธิปไตยไปอย่างสิ้นเชิงแต่อย่าคิดว่า the ugly american จะไม่กลับมาแถวๆนี้อีก.........